■ گفته میشود کعبه تا آسمان امتداد دارد و اگر بنای ظاهریاش ویران هم شود، باز به آنسو میتوان نماز گزارد، پس چرا طواف در ارتفاعی بالاتر از سقف کعبه صحیح نیست؟
پاسخ: با آنکه امتداد منطقه کعبه به سمت آسمان نیز فضایی مقدس است، اما کیفیت نماز و طواف تابع دلیلی از قرآن و روایت است، نه تنها تقدس یک منطقه.
در همین راستا باید گفت؛ شرایط نماز و طواف با یکدیگر متفاوت بوده و هر کدام از این دو، تابع ادله خاص خود هستند. به طور کلی طواف باید به دور کعبه باشد، ولی در نماز، ایستادن به سمت کعبه کافی است.[1] به عبارتی، نماز را میتوان از هزاران کیلومتر دورتر به سمت کعبه ادا کرد، اما دایره جغرافیایی طواف بسیار محدود است.
در توضیح بیشتر این مطلب میتوان گفت؛ فقها در مبحث قبله و نماز میگویند:
مجرد رو به قبله بودنِ نمازگزار کافی است. برخی احادیث نیز مراد از قبله را چنین بیان کردهاند: «منظور از قبله کعبه است، برای کسانی که داخل مسجد الحرام هستند؛ و مسجد الحرام است، برای کسانی که بیرون مسجد و در محوطه حرم[2] هستند؛ و حرم است، برای کسانی که بیرون حرم هستند».[3]
چنانکه قبله، از نظر طولی نیز توسعه داده شده؛ یعنی محدود به ساختمان کعبه نیست، بلکه از اعماق زمین تا بالاترین درجات آسمان قبله شمرده میشود.[4] حتی فقها تصریح کردند که اگر - خدای ناکرده - روزی کعبه خراب شود نماز به سمت فضای آن کافی خواهد بود.[5]
اما در مورد طواف، آنچه ملاک است، صدق طواف و دور زدن اطراف کعبه است و اکثر فقها بر این باورند که ملاک در این موضوع، صدق عرفی است؛ بنابراین دور زدن در فضای بالاتر از ساختمان کعبه، از نظر عرف، طواف کعبه به شمار نمیآید.
با این وجود، گروهی از فقها در این زمینه معتقدند، همانگونه که در مبحث نماز، کعبه، از اعماق زمین تا امتداد آسمان قبله محسوب میشود، در طواف هم، لازم نیست فقط به دور ساختمان فعلی کعبه باشد، بلکه میتوان فضای کعبه از اعماق زمین و به سمت آسمانها را در نظر گرفت و گرد آن طواف کرد.[6]
[1]. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه میتوانید به نمایه 42611 در همین سایت مراجعه نمایید.
[2]. منظور از حرم محوطهای محدود به مشخصات خاص است که در برخی جهات تا حدود 25 کیلومتر تا مسجد الحرام فاصله دارد. ر. ک: نمایه 46862.
[3]. «قَالَ الصَّادِقُ ع إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى جَعَلَ الْکَعْبَةَ قِبْلَةً لِأَهْلِ الْمَسْجِدِ وَ جَعَلَ الْمَسْجِدَ قِبْلَةً لِأَهْلِ الْحَرَمِ وَ جَعَلَ الْحَرَمَ قِبْلَةً لِأَهْلِ الدُّنْیَا». شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 272، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[4]. «قال الصادق ع أساس البیت من الأرض السابعة السفلى إلى الأرض السابعة العلیا». همان، ج 12، ص 65. در تعبیر فقها آمده است که «من تخوم الارض الی عنان السماء» قبله است. ر. ک: بنى فضل، مرتضى، مدارک تحریر الوسیلة، ج1، ص 122.
[5]. ر. ک: حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى، نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام، ج 1، ص 392، قم، مؤسسه آل البیت ع، چاپ اول، 1419ق.
[6]. ر. ک: نمایه 42611.
■
اگر فردی در ازاء حقوقی که می گیرد نماز می گذارد (پیش نماز مدرسه) نماز خود فرد صحیح است یا باید قضا کند
اگر گرفتن حقوق برای رفت و آمد به مدرسه و انجام کارهایی که انجام آن بر امام واجب نیست باشد، اشکال ندارد، در نتیجه نماز امام صحیح می باشد.(1)
پی نوشت:
1. آیت الله خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، ص245، سوال 1113.
...
■ چرا باید قبل از نماز وضو بگیریم؟ آیا اگر پیش از نماز حمام برویم کافی نیست؟
هدف از انجام وضو، تیمم و غسل فقط پاکیزگی ظاهر نیست؛ زیرا انسانی که تازه از حمام بیرون آمده نیز باید برای نماز وضو بگیرد. (1)
در حقیقت باید برای رسیدن به پاکیزگیِ باطنی از نمادهای ظاهری استفاده کرد. لذا با وضو ظاهر بدن شستشو داده میشود تا طهارت با ...
■ سلام
فلسفه رکوع در نماز چیست؟
ركوع آن است كه پس از پايان سوره، به نيّت تعظيم و فروتنى در برابر فرمان و عظمت پروردگار، تا حدى خم شويم كه دستها به زانوها برسد، كمر صاف باشد، گردن كشيده باشد.
حضرت علی علیه السلام در بیان فلسفه چنین حالتی می فرماید: «معناي كشيدن گردن در ركوع اين اس ...