■ آیا حضور قلب دارای مراتب و مراحل هست که بشود با تمرین به دست آورد
پاسخ از طرف محمدسعید اختریان پور: مراتب حضور قلب:
در سخنان بزرگان اهل معرفت برای حضور قلب مراتبی بیان شده است که در ادامه به اختصار به آن اشاره می‌کنیم.
• مرتبۀ اول:
نمازگزار همین اندازه می‌داند كه دارد با خداوند سخن می‌گوید و او را ستایش می‌کند؛ اگر چه به معانی الفاظ توجه ندارد. این مرتبه برای آنانی است كه معانی نماز را نمی‌دانند؛ مثل اینکه شعری را به دست کودکی بدهند که آن را در مدح شخصی بخواند. در اینجا این کودک به صورت کلی می‌داند که دارد با این شعر آن شخص را ستایش می‌کند؛ هر چند معنای شعر را به درستی نمی‌داند.
• مرتبۀ دوم:
علاوه بر مرحلۀ قبلی، شخص به معانی كلمات و ذكرهای نماز نیز توجه دارد و می‌داند كه چه می‌گوید. در این مرحله، قلب تابع زبان است؛ یعنی وقت به آوردن زبان توجه قلبی به معانی آنها می‌شود.
• مرتبۀ سوم:
علاوه بر مراتب پیشین، نمازگزار اسرار عبادت و حقیقت ذكرها و تسبیح و تحمید و سایر مفاهیم را نیز می‌فهمد و در حال نماز به آنها توجه می‌کند تا خوب بداند چه می‌گوید و چه می‌خواهد.
• مرتبۀ چهارم:
نمازگزار علاوه بر مراحل سابق، اسرار و حقایق اذكار را به طور كامل در باطن ذات خود نفوذ داده و به مرحلۀ یقین و ایمان كامل رسیده است. در این صورت است كه زبان از قلب پیروی می‌كند؛ یعنی اینکه قلب چون به آن حقایق ایمان دارد، زبان را به گفتن ذكرها وادار می‌كند.
• مرتبه پنجم:
در این مرحله، نمازگزار به مرتبۀ كشف و شهود و حضور كامل می‌رسد كه به این مرحله حضور قلب در معبود می‌گویند نه حضور قلب در نماز؛ یعنی مرحله‌ای كه اسماء و صفات و كمالات حق را با چشم باطن مشاهده می‌كند و چیزی را جز خدا نمی‌بیند، حتی به خودش و افعال و حركات و اذكارش نیز توجه ندارد و در حقیقت در انجذاب (کشیده‌شدن) كامل قرار دارد، البته در این مرحله هم مراتبی است كه نسبت به سالكان متفاوت است.
■ فراموش کردن رکوع
اگر نمازگزار هنگام سجده متوجه شود که رکوع را انجام نداده، آیا نمازش باطل است؟ چنانچه نماز باطل نیست چه وظیفه‌ای دارد؟
امام خامنه ای: اگر در حال سجده اول یا بعد از آن و پیش از وارد شدن در سجده دوم به یاد بیاورد که رکوع نکرده است، باید برخیزد و پس از ایستادن، رکوع کند و پس از آن، دو سجده را به جا آورد و نماز را تمام کند (و برای سجده زیادی به احتیاط مستحب پس از نماز، د ...
■ منظور از سبك شمردن نماز در حديث معروف امام صادق(ع) چيست؟لطفا مصاديق سبك شماري نماز را بيان نمائيد.
در روايت معروف امام صادق عليه السلام آمده است:« إِنَّهُ لَا يَنَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ» ؛« شفاعت ما شامل کسی که نمازرا سبک بشمارد نمی شود.»
مقصود از سبك شمردن نماز، این است که انسان برای نماز ارزش و اهميت لازم و شایسته را قائ ...
■ كسى كه نماز و روزه قضا بر گردن دارد، آيا مىتواند نماز و روزه مستحبى به جا آورد؟
همه مراجع: مىتواند نماز مستحبى بخواند؛ ولى نمىتواند روزه مستحبى بگيرد.
نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه، رساله دانشجويى ؛ پرسش ۱۳۹. ...
