■ آیا توصیه شده است بعد از ادای نماز جماعت و یا فرادا، اندکی همانجا نشسته و در ترک محل نماز عجله نکنیم؟
پاسخ از طرف محمد دماوندی: در «أمالی» شیخ صدوق[1] (م 381ق)؛ روایتی مسند از ابوسعید خدری از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: «... کسى از شما نباشد که در خانه خود تطهیر کند و با مسلمانان نماز جماعت خوانده و همانجا منتظر نماز دیگر بماند جز آنکه فرشتگان گویند: خدایا! او را بیامرز خدایا! به او رحم کن».
این روایت در برخی متون حدیثی اهلسنت نیز به صورت مسند از ابو سعید خدری نقل شده است.[2]
سند این روایت همانطور که برخی گفتهاند قوی است.[3]
به هر حال؛ آنچه در این روایت آمده این است؛ کسی که در نماز جماعت شرکت کند و منتظر نماز دیگری باشد؛ مثلاً نماز ظهر را به جماعت بخواند و در جای خود بنشیند و منتظر نماز بعدی - یعنی مثلاً نماز عصر- باشد تا آنرا هم به جماعت بخواند، فرشتگان برای او طلب آمرزش و رحمت میکنند؛ از اینرو، از این روایت به خصوص فهمیده نمیشود که چنین ثوابی برای نماز فرادا هم باشد. هرچند خواندن تعقیبات وارده (دعا و ذکر و قرآن) بعد از نماز - چه نماز جماعت و چه فرادا- سفارش شده است و اگر نمازگزار مشغول به اینها باشد، مستحب است و در واقع، پسندیده است که مقداری بنشیند و به فراخور حال خویش به تعقیبات مشغول باشد تا به ثوابهای دعا و ذکر و قرآن برسد. نه اینکه بعد از نماز عجله کند و از جایگاه خود برخیزد و به تعقیبات بی توجه باشد، مگر اینکه عذر شرعی داشته باشد.
[1]. ابن بابویه، محمد بن على، الأمالی، ص 322، تهران، کتابچى، چاپ ششم، 1376ش؛ ر. ک: فتال نیشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 2، ص 334، قم، انتشارات رضى، چاپ اول، 1375ش.
[2]. ابوبکر بیهقی، أحمد بن الحسین، السنن الکبرى، ج 2، ص 25 – 26، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ سوم، 1424ق؛ ابن شاهین بغدادی، أبو حفص عمر بن أحمد، الترغیب فی فضائل الأعمال و ثواب ذلک، ص 27، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1424ق؛ ابن ابی اسامه، أبو محمد الحارث بن محمد، بغیة الباحث عن زوائد مسند الحارث، ج 1، ص 271 – 272، مدینه، مرکز خدمة السنة و السیرة النبویة، چاپ اول، 1413ق.
[3]. مجلسى، محمدتقى، لوامع صاحبقرانى مشهور به شرح فقیه، ج 4، ص 421، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1414ق.
■ فلسفه وضو و غسل چیست؟
فلسفه وضو
پاسخ اول: در کتاب علل الشرایع و عیون اخبار الرضا از امام رضا ـ علیه السلام ـ نقل شده است که حضرت در آن، فلسفه وضو را چهار امر دانسته است:
1ـ «لأن یکون العبدُ طاهراً اذا قام بین یدی الجبّار عند مناجاته.»؛ «پاک بودن بنده هنگام ایستادن در ...
■ به چه نمازي، نماز خاشعانه و با حضور قلب گفته مي شود؟ اگر کسی نماز را بدون حضور قلب بخواند اشکال دارد؟
از مهمترين توصيه هاي معصومين عليهم السلام براي نماز اين است كه نماز با حضور قلب و خشوع كامل اقامه گردد.
رسول خدا - صلي الله عليه وآله – در اهميت خشوع در نماز فرموده اند:« تُكْتَبُ الصَّلَاةُ عَلَى أَرْبَعَةِ أَسْهُمٍ سَهْمٌ مِنْهَا إِسْبَاغُ الْوُضُ ...
■ چرا باید در نماز حواسمان را جمع کرده و حضور قلب داشته باشیم، این کار چه فایده ای دارد؟
در روایات به نکات مهمی در خصوص فوائد دنیوی و اخروی حضور قلب در نماز اشاره شده است که در پاسخ به این سوال نمونه هایی از این فوائد را ذکر می نمائیم:
1- قبولي نماز
رسول خدا - صلي الله عليه وآله -:« لَا يَقْبَلُ اللَّهُ صَلَاةَ امْرِئٍ لَا يَحْضُرُ فِي ...