■ فلسفه وضو چيست؟
پاسخ: در خصوص فلسفه وضو با استفاده از روايات اهل بيت عليهم السلام می توان امور زیر را بیان کرد:
تقويت روحيه تعبد و بندگي
يكي از مهمترين فلسفه هاي تمامي دستورات الهي از جمله وضو تقويت روحيه تعبد و بندگي مي باشد چراكه به وسيله همين فرامين است كه ميزان اطاعت پذيري و بندگي ايمان آوردندگان در برابر خداوند متعال ظهور و بروز مي نمايد ، هر چند علت اصلي اين دستورات برايشان مخفي و پوشيده باشد . لذا خداوند متعال در قرآن فرموده است:« ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَديدُ الْعِقابِ» ؛« آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگيريد(و اجرا كنيد)، و از آنچه نهى كرده خوددارى نماييد؛ و از(مخالفت) خدا بپرهيزيد كه خداوند كيفرش شديد است!».
از همين رو يكي از فلسفه هايي كه در احاديث اهل بيت (عليهم السلام ) براي دستورات الهي از جمله وضو بدان تصريح شده، تقويت روحيه تعبد و بندگي نسبت به فرامين الهي مي باشد، امام باقر عليه السلام فرموده اند:« إِنَّمَا الْوُضُوءُ حَدٌّ مِنْ حُدُودِ اللَّهِ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يُطِيعُهُ وَ مَنْ يَعْصِيه» ؛« وضوء يكي از حدود دستورات الهي است كه خداوند براي شناسايي مطيع و عاصي آن را واجب فرموده است.»
آراستگي
از ديگر مسائلي كه در روايات در خصوص فلسفه وضو بدان اشاره شده طهارت و پاكيزگي ظاهري مي باشد امام رضا عليه السلام در توجيه يكي از شاگردان خود چنين مي فرمايد:«فَإِنْ قَالَ قَائِلٌ فَلِمَ أُمِرَ بِالْوُضُوءِ وَ بُدِئَ بِهِ قِيلَ لِأَنَّهُ يَكُونُ الْعَبْدُ طَاهِراً إِذَا قَامَ بَيْنَ يَدَيِ الْجَبَّارِ عِنْدَ مُنَاجَاتِهِ إِيَّاهُ مُطِيعاً لَهُ فِيمَا أَمَرَهُ نَقِيّاً مِنَ الْأَدْنَاسِ وَ النَّجَاسَةِ...» ؛«اگر كسي بگويد چرا خداوند امر فرمود به وضو و به آن آغاز كرد؟ پاسخ مي گوئيم: براي آنكه عبد در مقام مناجات و گفتگو و در حال ملاقات با خالق پاك و طاهر باشد.» البته همین طهارت ظاهری زمینه ساز طهارت باطنی است لذا امام رضا ( عليه السلام ) در تبيين يكي ديگر از فلسفه هاي وضو طهارت باطني را مورد توجه قرار داده و فرموده اند:«بدان جهت به گرفتن وضو امر شده كه... دل را براى قيام در حضور حضرت پروردگار پاكيزه مىسازد» .
نشاط و شادابي
يكي ديگر از فلسفه هاي وضو ايجاد آمادگي و نشاط براي قرار گرفتن در حضور پروردگار به هنگام مناجات با خداوند مي باشد.در اين باره نيز امام هشتم عليه السلام فرموده اند:«بدان جهت به گرفتن وضو امر شده كه... كسالت و خواب را از آدمى دور مىكند»
■ چرا از ديگر غسلها(مستحب و واجب ) به جز غسل جنابت نمي توان بدون گرفتن وضو نماز خواند؟
علت این امر بازگشت به روایاتي مي نمايد كه در اين زمينه نقل گرديده و در آن بر اين نكته تصريح مي نمايد كه تنها با غسل جنابت است كه مي توان بدون وضو نماز خواند.
به عنوان نمونه امام صادق عليه السّلام در روايتي فرموده اند:«كلّ غسل قبله وضوء إلّا غسل الجن ...
■ آیا وجوب نماز آیات اختصاص به کسانی دارد که در شهر وقوع حادثه هستند و یا شامل همه مکلفینی که از آن مطلع شده اند هرچند در آن شهر نباشند نیز می شود؟
وجوب آن مختص کسانی است که در شهر وقوع حادثه هستند و کسی هم که در شهر متصل به شهری که حادثه در آن رخ داده، به طوری که مانند یک شهر محسوب شوند، زندگی می کند، حکم آن ها را دارد. ...
