پاسخ از طرف محمدسعید اختریان پور: مفسرين در خصوص منظور اين آيه مبني بر اينكه نماز انسان را از فحشا و منكر باز مي دارد، پاسخ هاي متعددي را مطرح نموده اند كه در اينجا برخي از آنها را ذكر مي نمائيم:
الف – نهي نماز از فحشا و منكر نهي تشريعي است نه تكويني
از برخي روايات استفاده مي شود كه خود نماز انسان را بصورت تشريعي از فحشا و منكر نهي مي كند و انسان هم مي تواند منهيات نماز را اطاعت كند و هم مي تواند اطاعت نكند كما اينكه در روايتي از پيامبر خدا ( صل الله عليه و آله نقل شده:« لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَمْ يُطِعِ الصَّلَاةَ وَ طَاعَةُ الصَّلَاةِ أَنْ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْكَر» ؛« كسى كه اطاعت فرمان نماز نكند نمازش نماز نيست، و اطاعت نماز آن است كه نهى آن را از فحشاء و منكر به كار بندد» از همين رو برخي مفسرين گفته اند: نماز مانند يك انسانى كه ديگرى را از فحشاء و منكرات نهى مى‏كند، به شخص نمازگزار مى‏گويد: زنا مكن، ربا مخور، دروغ مگو، و... و ليكن همان طور كه در آن انسان لازمه نهى اين نيست كه شنونده گوش هم بدهد، و از گفته او منتهى هم بشود، در نماز نيز چنين است، يعنى نماز مرتب به نمازگزار مى‏گويد كه چنين و چنان مكن، و ليكن لازمه اين نهى اين نيست كه نمازگزار ( بطور تكويني ) منتهى هم بشود، و از آن كارها دست بردارد. مگر نهى نماز از نهى خدا مهم‏تر و مؤثرتر است، خداى تعالى در آيه شريفه« إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِيتاءِ ذِي الْقُرْبى‏ وَ يَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ» ، به عدل و احسان و صله رحم امر مى‏كند، و از فحشاء و منكر نهى مى‏فرمايد، و با اين حال مردم هم چنان نافرمانى‏اش مى‏كنند، و نهى او باعث بازدارندگي مردم نمى‏شود، نهى نماز هم مثل آن است
ب – بالاخره نماز انسان را از گناه باز مي دارد و لو در آينده
برخي مفسرين با استناد به داستان جواني از انصار كه با رسول خدا نماز مي خواند و مرتكب فحشا مي شد و پيامبر فرمود: بالاخره روزى نمازش او را از ارتكاب فواحش نهى مى‏كند و چيزى نگذشت كه او توبه كرد. چنين گفته اند كه معناى آيه اين است كه نماز در آينده صاحبش را از فحشا و منكر باز مى‏دارد. هر چند هم اكنون گرفتار گناه و معاصي باشد.
ج – اين بازدارندگي بواسطه رعايت احكام قبولي و صحت نماز
نمازگزار ناچار است كه بخاطر صحّت نماز و يا قبول شدن آن، يك سرى دستوراتِ دينى را مراعات كند ( از جمله غصبي نبودن لباس و مكان نماز، طهارت بدن، عدم شرب خمر و... ) كه رعايت آنها خود زمينه اى قوى براى دورى از گناه و زشتى است. آرى كسى كه لباس سفيد بپوشد، طبيعى است كه روى زمينِ آلوده و كثيف نمى نشيند.
د- اين بازدارندگي بواسطه شكل گرفتن ملكه پرهيز از فحشاء و منكر در انسان مي باشد
علامه طباطبايي در تفسير اين آيه بيان داشته: ( از آنجا كه ) نماز مشتمل است بر ذكر خدا، و اين ذكر، اولا ايمان به وحدانيت خداى تعالى، و رسالت و جزاى روز قيامت را به نمازگزار تلقين مى‏كند، و به او مى‏گويد كه خداى خود را با اخلاص در عبادت مخاطب قرار داده و از او استعانت بنما، و درخواست كن كه تو را به سوى صراط مستقيم هدايت نموده، و از ضلالت و غضبش به او پناه ببر.
و ثانيا او را وادار مى‏كند بر اينكه با روح و بدن خود متوجه ساحت عظمت و كبريايى خدا شده، پروردگار خود را با حمد و ثنا و تسبيح و تكبير ياد آورد، و در آخر بر خود و هم مسلكان خود و بر همه بندگان صالح سلام بفرستد.
علاوه بر اين او را وادار مى‏كند به اينكه از حدث (كه نوعى آلودگى روحى است)، و از خبث يعنى آلودگى بدن و جامه، خود را پاك كند، و نيز از اينكه لباس و مكان نمازش غصبى باشد، بپرهيزد، و رو به سوى خانه پروردگارش بايستد.
پس اگر انسان مدتى كوتاه بر نماز خود پايدارى كند، و در انجام آن تا حدى نيت صادق داشته باشد، اين ادامه در مدت كوتاه به طور مسلم باعث مى‏شود كه ملكه پرهيز از فحشاء و منكر در او پيدا شود، به طورى كه اگر فرضا آدمى شخصى را موكل بر خود كند، كه دائما ناظر بر احوالش باشد، و او را آن چنان تربيت كند كه اين ملكه در او پيدا شود و به زيور ادب عبوديت آراسته گردد، قطعا تربيت او مؤثرتر از تربيت نماز نيست، و به بيش از آنچه كه نماز او را دستور مى‏دهد دستور نخواهد داد، و به بيش از آن مقدار كه نماز به رياضت وادارش مى‏كند وادار نخواهد كرد.