■ عوامل حواسپرتی در نماز چیست؟
پاسخ: بعضی از اصلیترین عوامل حواسپرتی را در پایین بیان شده است.
• ضعف ایمان
هر درجه ایمان و اعتقاد قلبی انسان نسبت به خدا بیشتر باشد و عظمت و بزرگی و مهربانی و رحمت او را بیشتر درک کند و از نارضایتی و غضب او بیشتر ترسان باشد، در نماز احساس حضور و خشوع و خضوع بیشتری میکند و حواس جمعتری کمتری خواهد داشت.
• ناآشنایی یا بیتوجهی به اهمیت و آثار نماز
وقتی کاری برای کسی مهم باشد تمام حواسش را جمع می¬کند که آن را درست انجام دهند؛ مثل کسی که سر جلسۀ کنکور تمام ذهنش متوجه امتحان است؛ زیرا قبولی در آن آزمون برای او حیاتی است. همین¬طور اگر بدانیم نماز چه اثر مهمی در سعادت انسان دارد و بدانیم که خداوند در قرآن و اهل بیت در روایات خود چقدر به نماز سفارش کردهاند و اهمیت این موضوع را باور کنیم، آنگاه حواسپرتی ما در نماز از بین خواهد رفت یا به شدت کم خواهد شد.
• وسواس در قرائت نماز
یکی از عوامل حواسپرتی در نماز وسواس داشتن در قرائت آن است که موجب میشود بیشتر توجه نمازگزار، صرف ظاهر نماز شود تا باطن و حقیقت آن. اگر چه قرائت صحیح، از شرایط نماز است، نباید در توجه به آن افراط کرد.
• ارتکاب گناه
یکی دیگر از عوامل حواسپرتی در نماز، ارتکاب گناه است؛ چون همان¬طور که نماز، عامل بازدارندۀ از گناه است، فحشا و منکرات نیز مانع حضور قلب در نماز است. نماز و گناه رابطهای متقابل و متضاد دارند. کسی که اهل فحشا و منکر است، توفیق تحصیل حضور قلب در نماز را ندارد؛ زیرا گناه اثر منفی خود را در نماز میگذارد و از طرفی نماز به میزان حضور قلب در آن، بازدارندۀ از معصیت و بزهکاری میباشد.
■ نماز فقط برای زمان حضرت محمد (ص) بود؟ بقیه پیامبران به این شکل عبادت میکردند؟
همه انبیاء عبادت را داشتند. این نمازی که ما به عنوان صلاه می گوییم، انبیاء دیگر هم داشتند. منتها نحوه و شکل آن متفاوت بوده است. اما این شکل نماز و نوع تعبد مخصوص دین مبین اسلام است. ...
■ کسی که نمیداند روزه یا نماز قضا بر گردن دارد یا خیر، چگونه باید نیت کند؟ آیا میتواند به عنوان نماز و یا روزه مستحبی نیت کند؟
کسی که نمیداند بر گردن او روزه یا نمازی واجب است یا نه، میتواند به نیت روزه و نماز احتیاطی و یا به نیّت ما فی الذمه (آنچه بر عهده اوست)، روزه و نماز را بجا آورد، و اگر قضایی بر عهدهاش نبوده براى او ثواب نوشته مىشود.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلی ...
■ اگر امام جماعت به هر دلیل نتواند نماز را ادامه دهد، آیا نمازگزاران می توانند با فرد دیگری که شرایط امامت را داراست، نماز جماعت را ادامه دهند؟
نمازگزاران می توانند یکی از مأمومان که شرایط امامت دارد را مقدم کنند و نماز را با اقتدا به او ادامه دهند.
استفتائات حضرت آیت الله خامنه ای ...