■ آيا نماز بدون حضورقلب باطل است؟
پاسخ: با توجه به اهميت فراوان حضور قلب و جايگاه آن، اين پرسش پيش می‌آید كه: نمازهای بدون حضور قلب چه حکمی دارد؟ يا نمازهایی كه مرتبه ای از حضورقلب را دارد، ولی در تمام اجزايش حضور قلب نيست، چه می‌شود؟
درباره اين مطالب مرحوم ميرزا_جواد آقا ملكی تبريزی می فرماید:
«از جمع بين اخبار و روايات حضور قلب به دست می‌آید كه خداوند حتی برای نمازی كه در اول آن نيّت و حضور قلب برای نمازگزار باشد، اثری قرار داده و ساقط كننده قضاست و فقها هم به همين معنا آن نماز را صحيح می‌دانند.
اما قبول شدن نماز و ساير آثار ديگر آن، وابسته به اين است كه آن نماز از جميع مراتب حضور خالی نباشد. ( اسرار الصلاة، ص ۲۹۱ و ۲۹۲.)
بنابراين، اگر نماز در هنگام شروع و تكبيرة الإحرام با قصد قربت و حضور قلب آغاز شود، صحيح خواهد بود و تكليف را بر می‌دارد، ولی در قبولی نماز و آثار و بركات کامل دنیوی و اُخروی آن، حضور قلب در همه نماز شرط است.
البته حضور قلب، مراتبی دارد كه اگر تحصيل مرتبه كامل آن برای همگان شدنی نباشد، نبايد از مراتب پايين‌تر غفلت ورزيد كه آن هم غنيمت است و اميد قبولی در آن می‌رود.
آداب نماز؛ مرکز تخصصی نماز ؛ ص ۷۲.
■ دلیل فقهی تخییر بین تلاوت «سوره حمد» و یا ذکر «تسبیحات اربعه» در رکعت‌های سوم و چهارم نماز، و نیز دلیل فقهی آهسته‌خواندن آنها چیست؟
نمازگزار در رکعت سوم و چهارم نماز، می‌تواند یک بار سورۀ حمد یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بخواند، و اگر یک مرتبه هم تسبیحات اربعه گفته شود، کافى است.[1] در هر حال، حمد یا تسبیحات باید آهسته خوانده شوند.[2] درباره دلیل این دو حکم باید گفت:
الف) تخییر بین ...
■ اگر کسی بین اجزای اذان و اقامه و یا بعد از آنها و قبل از تکبیرة الاحرام حرف زده و یا مدتی بین آنها فاصله شود، آیا آن اذان یا اقامه باطل می‌شود؟
1. حرف زدن بین اجزاى اذان و اقامه مکروه است [مگر ذکر خدا] و اگر در بین اقامه باشد اعاده آن، مستحب است. البته اگر حرف زدن بین اذان و اقامه خیلى طول کشد، به طوری‌که صورت آنها به هم خورد، [موجب باطل شدن اذان و اقامه شده و] لازم است دوباره از سر گرفته ش ...
■ به فرمودۀ قرآن، هر طرف رو کنیم خدا آنجاست؛ پس چرا حتما باید رو به قبله نماز بخوانیم؟
ابتدا باید دانست که فقط در نمازهای واجب، رو به قبله بودن لازم است وگرنه نمازهای مستحبی را به هر سمتی می‌توان خواند.
اما در جواب باید گفت :
1.از اينكه خدا همهجا هست و به هر طرف كه رو كنى سوى اوست، نمی‌توان نتيجه گرفت که به هر طرف مىتوان نماز خو ...
