■ چرا ما پس از سوره حمد "الحمد لله رب العالمین" می گوییم؟
پاسخ: نماز جزء عبادات توقیفی است؛ به این معنا که قالب و محتوای آن باید توسط شارع مشخص شود. در نماز به جز ذکر خداوند، نباید کلام دیگری گفته شود، که در غیر این صورت، نماز باطل می شود.
شیعه چون تمام مذهب خود را از دستورات اهل بیت (ع) گرفته است، در این مورد نیز با توجه به دستورات اهل بیت (ع)، عمل می کند. براساس روایاتی که از ایشان به ما رسیده است، گفتن "آمین" بعد از قراءة " سوره حمد"، چون جزء نماز نیست، جایز نمی باشد. امام صادق (ع) می فرماید:« هرگاه در نماز جماعت بودی و امام جماعت حمد را تمام کرد، آمین نگو! بلکه " الحمد لله رب العالمین" بگو!»[1].
مراجع محترم تقلید نیز، بر اساس این روایات، چنین فتوا داده اند:
"از مبطلات نماز آن است که بعد از خواندن حمد ، "آمین" بگوید، ولى اگر اشتباهاً یا از روى تقیه بگوید، نمازش باطل نمىشود."[2]
در پایان لازم است عرض کنیم: بر اساس فقه شیعه گفتن "الحمد لله رب العالمین" بعد از سوره حمد واجب نیست بلکه مستحب است[3] اما اکثر اهل سنت گفتن "آمین" را لازم می دانند[4]. بنابراین اهل سنت، باید برای اثبات مدعای خود، دلیل موجهی از قرآن! یا سنت بیاورند.
[1] طوسی، محمد بن الحسن، التهذیب، ج2، ص74.
[2]توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص: 617. این حکم مورد اتفاق همه فقهاء محترم است.
[3] همان، ص 559.
[4] البته بنا بر تصریح برخی از بزرگان و مفسران اهل سنت، آمین جزء نماز نیست. (محمد رشید رضا، المنار، ج1، ص 39)
■ اگر یک شیعه بخواهد به صورت فرادا «نماز تراویح» را که همان مستحبات رمضان است، بخواند و در آن هر شب یک جزء را ختم کند، به چه صورت است؟
پاسخ اجمالی
«تراویح» جمع «تَرویحه»، به معنای استراحت است که متضمن معنای نشستن است. در نمازهای نافله شبهای ماه رمضان، به دلیل طولانی بودن قیامهای این نمازها، بعد از هر چهار رکعت نماز به استراحت میپردازند. از اینرو، به هر چهار رکعت این نماز یک ...
■ آیا درست است که وقتی اذان و اقامه را فراموش کردی نماز را بشکنی؟
بله در رساله امام خمینی (ره) این چنین آمده است؛
مسأله ۱۱۶۴ اگر پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید که اذان یا اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند. ...
■ اگر امام جماعت در نماز با اختلاف سی درجه از قبله بایستد وظیفه مأمومین چیست؟
سؤال مذکور به دفاتر تعدادی از مراجع استفتاء شد که پاسخ آنان به شرح ذیل می باشد:
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):
نماز را باید به طرف قبله خواند و انسان نمىتواند عمداً با انحراف سى درجه از قبله نماز بخواند .
دفتر حضرت آیت ا ...